Τι συμβαίνει όταν βλέπουμε έναν άνθρωπο, πού θα πρέπει να μάθουμε να εστιάζουμε και τι είναι αυτό που συνήθως κάνουμε;
Δείτε την ουσία ενός ατόμου και μην αρκείστε στο φαίνεσθαι.
Αυτόματα, όταν συναντάμε ή γνωρίζουμε έναν άνθρωπο, το μυαλό μας τον ή την εντάσσει σε κάποιες κατηγορίες: γυναίκα - άντρας, νέος - γέρος, αλλά και υπάλληλος - αφεντικό κλπ. Με άλλα λόγια ο νους μας συνοψίζει τις διάφορες λεπτομέρειες υπό μία κατηγορία (ή ορισμένες ακόμα), γεγονός που μας καθιστά ικανούς να ενεργήσουμε κάπως πιο αυτόματα και πιο εύκολα, τουλάχιστον στην πρώτη επαφή. Για παράδειγμα: "Αυτός είναι ο σερβιτόρος και ξέρω τι να κάνω".
Πρόκειται για μία διαδικασία σήμανσης και προφανώς είναι γρήγορη, αποτελεσματική και παίρνει τα βασικά στοιχεία. Μάλιστα, καθώς οι πρόγονοί μας εξελίσσονταν, η ταχεία ταξινόμηση φίλων ή εχθρών ήταν πολύ χρήσιμη. Οι φυσιογνωμίες, οι σωματότυποι, το χρώμα ή άλλα στοιχεία μπορούσαν να αποτελούν τα σήματα για τον αποκλεισμό ή την προσέγγιση ανθρώπων.
Όμως, η κατηγοριοποίηση, ιδιαίτερα σύμφωνα με το υπόβαθρο το κάθε ανθρώπου, έχει και πολλά προβλήματα. Προσδιορίζει τα επιφανειακά χαρακτηριστικά του σώματος του ατόμου, όπως ηλικία, φύλο, ελκυστικότητα ή ρόλο. Οδηγεί στην αντικειμενοποίηση άλλων (π.χ. "όμορφη γυναίκα", "φιγούρα αρχής") αντί να σέβεται την ανθρωπιά τους.
Δε βοηθάει στο να αντιληφθούμε ότι ένα πρόσωπο που αποτελείται από μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά μεν, είναι παράλληλα μια στατική ενοποιημένη οντότητα. Η κατηγοριοποίηση είναι η αρχή της ολισθηρής κλίσης προς το "εμείς" και "αυτοί", προς τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις.
Δείτε το σαν να είστε εσείς το αντικείμενο κρίσης. Σας αρέσει η σκέψη ότι κάποιο άλλο άτομο σας έχει εντάξει σε κάποια κατηγορία; Στην πραγματικότητα σας έχουν μετατρέψει σε ένα "αυτό", το οποίο θα πρέπει να διαχειριστείτε ή να απορρίψετε ή τέλος πάντων να χρησιμοποιήσετε, γεγονός που βγάζει από τη μέση το πραγματικό σας "εγώ". Πώς νιώθετε γι' αυτό; Πιθανόν όχι και πολύ ευχάριστα. Φροντίζουμε λοιπόν πολύ απλά, να μην κάνουμε στους άλλους αυτό που δε μας αρέσει να μας κάνουν εμάς.
Πως?
Όταν συναντάτε ή μιλάτε με κάποιον, αντί να αντιδράτε σε αυτό που το σώμα του μοιάζει ή κάνει ή στην κατηγορία που αναπόφευκτα εμπίπτει:
- Προσπαθήστε να μάθετε περισσότερα πράγματα γι' αυτό το πρόσωπο, όπως, αν είναι γιος, αδελφός, πατέρας, θείος, δάσκαλος, συνταξιούχος, ψαράς, πολιτικά προοδευτικός ή όχι κ.λπ.
- Αναγνωρίστε μερικές από τις πολλές σκέψεις, συναισθήματα και αντιδράσεις που στροβιλίζονται γύρω από το μυαλό του άλλου προσώπου.
- Γνωρίζοντας την πολυπλοκότητα του δικού σας μυαλού, προσπαθήστε να φανταστείτε μερικά από τα πολλά περιεχόμενα που αναβλύζουν στο ρεύμα συνείδησής τους.
- Γνωρίζοντας τις δικές σας αλλαγές, μπορείτε να καταλάβετε καλύτερα τον συνομιλητή σας σε μία νευρική ή ήρεμη στιγμή. Παρατηρείστε τις αλλαγές που συμβαίνουν στο άλλο άτομο.
- Γνωρίζοντας ότι υπάρχουν περισσότερα για εσάς, που ξεπερνούν οποιαδήποτε ετικέτα ή κατηγορία γενικά, ότι υπάρχει ένα μυστήριο στην καρδιά σας - ίσως ένα ιερό - προσφέρετε και στον άλλο άνθρωπο το δώρο να έχει κι εκείνος ή εκείνη κάτι αντίστοιχο μέσα του.
Αρχικά, δοκιμάστε αυτήν την πρακτική με κάποιον που είναι ουδέτερος σε εσάς, που δεν γνωρίζετε καλά, όπως ένας συνεπιβάτης σας, ή κάποιος που κοιτάζει τα ίδια βιβλία με εσάς. Στη συνέχεια, δοκιμάστε το τόσο με ανθρώπους που είναι κοντά σας - όπως ένας φίλος, μέλος της οικογένειας ή σύντροφος - και με ανθρώπους που σας προκαλούν, όπως ένας κρίσιμος συγγενής, εκφοβιστικό αφεντικό ή επαναστάτης έφηβος.
Όσο πιο σημαντική είναι η σχέση, τόσο περισσότερο βοηθάει να βλέπουμε την ουσία, κι όχι τη φυσική κατάσταση του καθενός.
πηγή: psychologytoday.com
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc c. Health Psychology