Έγκυρες έρευνες ενισχύουν όλο και περισσότερο την οδό της φυσικής αποκατάστασης για τους ασθενείς με το σύνδρομο της Ινομυαλγίας, μέσα από μη φαρμακευτικές ή λιγότερο φαρμακευτικές θεραπείες.
Τι είναι το σύνδρομο της ινομυαλγίας & ποια είναι τα συμπτώματά του;
Η ινομυαλγία είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από ευαισθητοποίηση του κεντρικού νευρικού συστήματος, το οποίο εξηγεί επί της ουσίας το μεγάλο εύρος των συμπτωμάτων. Οι πάσχοντες, που στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι γυναίκες (75%-90% των ασθενών), υποφέρουν από εκτεταμένο, χρόνιο, αμείωτο πόνο και από μια σειρά άλλα συμπτώματα που επηρεάζουν δυστυχώς σοβαρά, και διαταράσσουν την καθημερινότητα ενός ατόμου.
Για την εμφάνισή της μπορεί να ευθύνονται παράγοντες περιβαλλοντικοί, γενετικοί ή ακόμα και ψυχολογικοί.
Στα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα, χωρίς όμως ο κατάλογος αυτός στην πραγματικότητα να κλείνει, όπως έχει καταγραφεί από πολλούς ερευνητές:
-Βαθύς, διαπεραστικός και ανώμαλος μυϊκός πόνος, καθώς και δυσφορία μετά την άσκηση
-Πρωινή δυσκαμψία
-Μυρμηκίαση ή μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια
-Δυνατοί πονοκέφαλοι, ημικρανίες
-Δυσκοιλιότητα, διάρροια
-Ομιχλώδης σκέψη και ανωμαλίες της μνήμης
-Επώδυνη έμμηνος ρύση
-Κόπωση
-Προβλήματα στον ύπνο
-Πόνος στο σαγόνι
-Ζάλη ή ζαλάδα
-Δερματικές ευαισθησίες
-Μη καρδιακός πόνος στο στήθος, αίσθημα παλμών της καρδιάς, δυσκολία στην αναπνοή, έντονη εφίδρωση
-Αίσθημα πρησμένων άκρων
-Ευαισθησίες σε όλες τις αισθήσεις (στους δυνατούς θορύβους, στα λαμπερά φώτα, σε ορισμένες τροφές, σε οσμές, κλπ ...)
-Συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους
Φαρμακευτική αγωγή - είναι αποτελεσματική;
Η καλή επαφή με τον θεράπων ιατρό είναι βασική, διότι ο γιατρός είναι σε θέση να ακούσει, να καταλάβει το πρόβλημα και να δουλέψει μαζί με τον ασθενή για να συμβάλλει αποτελεσματικά στη θεραπεία.
Ποικίλες μαρτυρίες ωστόσο που έρχονται κατά καιρούς στο φως δείχνουν ότι οι παραδοσιακές θεραπείες με τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, δεν είναι συνήθως τόσο αποτελεσματικές και μόνιμες ώστε να καθιστούν τα συμπτώματα του συνδρόμου υποφερτά. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική, για δύο βασικά φάρμακα, το Cymbalta (αναστολέας πρόσληψης σεροτονίνης & νορεπινεφρίνης) και το Lyrica (αντιεπιληπτικό φάρμακο), φάνηκε ότι σε ένα ποσοστό 51% και 65,6% αντίστοιχα υπήρξαν παρενέργειες (όχι ισχυρές κατά βάση), ενώ κάτα 33% και 23% αντίστοιχα, οι ασθενείς δεν είχαν κάποιο θετικό αποτέλεσμα, μετά από τακτική χρήση, καθ’ υπόδειξη του γιατρού.
Επιπρόσθετα, σχετική έρευνα έδειξε ότι θεραπείες που συνδυάζουν φάρμακα για την αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων, για παράδειγμα αντικαταθλιπτικά και οπιοειδή αναλγητικά, έχουν σημαντικές παρενέργειες, κάτι που χτυπάει το καμπανάκι στους επιστήμονες για περισσότερη και βαθύτερη έρευνα γύρω και από αυτό το ζήτημα.
Οι ασθενείς, ωστόσο, φαίνεται να έχουν καλύτερα και πιο μόνιμα αποτελέσματα μέσα από εναλλακτικές θεραπείες, τεχνικές χαλάρωσης, διατροφική υποστήριξη καθώς και μέσα από τακτική άσκηση.
Το γεγονός αυτό είναι λάθος αν ερμηνευτεί ότι φέρνει σε σύγκρουση τη συμβατική ιατρική με τις εναλλακτικές θεραπείες και τις λοιπές παρεμβάσεις, καθώς μπορούν κατά βάση να συνδυαστούν αποτελεσματικά, αλλά και συμπληρωματικά.
Οι μη φαρμακευτικές θεραπείες βοηθούν στην φυσική αποκατάσταση
Οι κυριότερες θεραπείες και μορφές άσκησης που αποδεδειγμένα έχουν θετική δράση σε όσους νοσούν είναι η φυσικοθεραπεία, οι θεραπευτικές χειρομαλάξεις, ο βελονισμός (ιδιαίτερα ηλεκτροβελονισμός), οι υδροθεραπείες, η ήπια αεροβική γυμναστική, η γιόγκα και οι ασκήσεις tai-chi.
Το βασικό τους στοιχείο είναι το γεγονός ότι εστιάζουν στην τόνωση των μυών μέσω της χαλάρωσης, ενώ σταδιακά βοηθούν ενάντια στον πόνο.
Αξίζει να δούμε κάποιες θεραπείες αναλυτικά, υπό το πρίσμα ερευνών και επιστημόνων.
Βελονισμός
Πρόκειται για μία μέθοδο αντανακλαστικής θεραπείας, όταν ερεθίζονται με τις πολύ λεπτές ειδικές βελόνες ορισμένα σημεία του δέρματος. Από εκεί διοχετεύεται ένα μήνυμα που κατευθύνεται μέσω των νεύρων σε διάφορα νευρικά κέντρα.
Τι συμβαίνει ακριβώς; Ο βελονισμός δρα με αναστολή στο σύστημα των νευρώνων, που λαμβάνουν μέρος στην αντίληψη του πόνου, με αποτέλεσμα την αναλγησία.
Ο βελονισμός έχει δείξει ότι ιδιαίτερα αποτελεσματικός στη θεραπεία της ινομυαλγίας, όχι μόνο για την αναλγησία του ασθενούς αλλά και για τη γενικότερη ψυχική του διάθεση (στρες, άγχος, αϋπνίες κτλ).
Αξίζει να γνωρίζουμε ότι Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), έχει δώσει έγκριση για την αντιμετώπιση 40 παθήσεων με ωτοθεραπεία και βελονισμό.
Η ωτοθεραπεία έχει βρεθεί ότι μπορεί να καταστείλει την υπερδραστηριότητα του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος και κυρίως του Συμπαθητικού μέσω του ερεθισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου το οποίο αποτελεί μέρος της νεύρωσης του αυτιού. Μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα σεροτονίνης, από διάφορες μελέτες που έχουν γίνει σε πειραματικά μοντέλα. Με αυτούς τους μηχανισμούς μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση του συνδρόμου.
Ομοιοπαθητική
Η ομοιοπαθητική αποτελεί έναν ακόμα φυσικό τρόπο παρέμβασης με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι μετά την ομοιοπαθητική θεραπεία έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις στην ένταση του πόνου, στην κόπωση αλλά και στις βαθμολογίες στην κλίμακα πόνου McGill. Αναδείχθηκε επίσης ότι, η ομοιοπαθητική μείωσε τη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φάρμακα και άλλων αναλγητικών, συμπεριλαμβανομένων των ναρκωτικών, σε ασθενείς με χρόνιες μυοσκελετικές διαταραχές.
Διατροφική αντιμετώπιση
Είναι αντιληπτό ότι η τροφή αποτελεί τη βάση της θεραπείας σε κάθε άνθρωπο. Ειδικά όμως για τους ασθενείς με ινομυαλγία, η ορθή και προσαρμοσμένη διατροφή είναι ένα σοβαρό κομμάτι της θεραπείας τους.
Απαιτείται η αποφυγή ορισμένων ουσιών, όπως: καφεΐνη, επεξεργασμένη ζάχαρη, ασπαρτάμη, κορεσμένα λίπη, κόκκινο κρέας(είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία εμποδίζουν την σωστή κυκλοφορία του αίματος, κάτι που οδηγεί σε κόπωση και πόνο), υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καθώς το αλκοόλ ευνοεί γενικά τη φλεγμονή και αυξάνει τον πόνο, λόγω των τοξικών μεταβολιτών.
Υπάρχουν συμπληρώματα που έχει φανεί ότι βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου. Πρόκειται για ακόλουθα:
Σύμπλεγμα μαγνησίου/μηλικού οξέος/βιταμινών Β
Ω-3 λιπαρά οξέα
Βιταμίνες C και Ε
Συνένζυμο Q10
Οι φυσικοί χυμοί λαχανικών, οι σούπες, τα μαγειρεμένα λαχανικά, οι πράσινες σαλάτες, το τζίντζερ, η κουρκούμη, το κύμινο, το κόλιανδρο, αλλά και το σκόρδο φαίνεται να έχουν θετική δράση στην μείωση του πόνου.
Η βιταμίνη D παρουσιάζει σαφή επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών με ινομυαλγία. Όταν είναι σε επαρκή επίπεδα στον οργανισμό τα συμπτώματα φαίνεται να μειώνονται.
Η λήψη άφθονων υγρών είναι φυσικά απαραίτητη και αναντικατάστατη.
Βοτανοθεραπεία
Η βοτανοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του πόνου, μέσω κατάλληλων αλοιφών και επιθεμάτων τοπικά, αλλά και βοτάνων με σπασμολυτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες. Επίσης υπάρχει μεγάλη ποικιλία βοτάνων τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του άγχους, στην βελτίωση της διάθεσης και άλλων συμπτωμάτων. Δίνονται πάντα εξατομικευμένα και πάντα με την κατάλληλη ιατρική συνεκτίμηση.
Yoga
Αρκετές μελέτες τα τελευταία χρόνια στοιχειοθετούν την αποτελεσματικότητα της Yoga απέναντι στη συνολική κατάσταση της υγείας των συμμετεχόντων, αλλά και στα συμπτώματα της δυσκαμψίας, του άγχους και της κατάθλιψης.
Οι ερευνητές εντόπισαν σημαντικές βελτιώσεις στους δείκτες του πόνου, της κόπωσης και της πρωινής αίσθησης του σώματος. Τα αποτελέσματα κυμαίνονταν από μέτρια έως πολύ ικανοποιητικά, ενώ εκτιμάται ότι περαιτέρω έρευνα ενδεχόμενα να οδηγούσε σε καθιέρωση της yoga ως πρότυπη θεραπεία για την ινομυαλγία.
Άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 53 γυναικών, σε ένα πρόγραμμα Yoga of Awareness διάρκειας 8 εβδομάδων - το οποίο περιελάμβανε ήπιες στάσεις γιόγκα, διαλογισμό, ασκήσεις αναπνοής, ομαδικές συζητήσεις και οδηγίες σχετικά με τη γιόγκα - έδειξε ότι η γιόγκα βοηθάει στην βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου και στην αντιμετώπιση λειτουργικών αδυναμιών.
Ψυχοθεραπεία & Mindfulness
Στο κομμάτι της αμιγώς ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης, πλήθος ερευνών αποδεικνύουν τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει στους ασθενείς με ινομυαλγία.
Αναφορικά με την Μείωση του άγχους βάσει του Mindfulness, έρευνα που εστίασε στην αντίληψη, μέτρηση και αντιμετώπιση του πόνου σε 58 γυναίκες (περίπου 52 ετών κατά μέσο όρο) έδειξε ότι υπάρχουν μεγάλα οφέλη και στην αντιμετώπιση του πόνου, αλλά και στο θέμα του άγχους και της κατάθλιψης. Υπήρξε μάλιστα επιπλέον και μία τριετής παρακολούθηση ορισμένων ασθενών που επιβεβαίωσαν το αρχικό συμπέρασμα.
Η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι περισσότερο αποτελεσματική από άλλες παρεμβατικές ομάδες, αναφορικά με τον πόνο, την γενική υγεία, τη λειτουργικότητα, τη συναισθηματική κατάσταση, τον ύπνο και την αίσθηση αυτο-αποτελεσματικότητας συμπεραίνει ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της Ιατρικής Σχολής, η οποία εξέτασε τα αποτελέσματα 15 σχετικών ερευνών. Η ΓΣΨ φαίνεται να έχει πολύ καλή επίδραση σε όλα τα συμπτώματα της ινομυαλγίας, κατέληξε η έρευνα.
Η ημέρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ινομυαλγία είναι η 12η Μαϊου.
Βιβλιογραφία
Σιούπουλης, Λ. Α., & Κορδιά, Ε. Α. (2016). Ινομυαλγία και σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές μέθοδοι διαχείρισης.
Walitt, B., Nahin, R. L., Katz, R. S., Bergman, M. J., & Wolfe, F. (2015). The prevalence and characteristics of fibromyalgia in the 2012 National Health Interview Survey. PloS one, 10(9), e0138024.
National Fibromyalgia Association www.fmaware.org
Mao, J., & Gold, M. S. (2011). Combination drug therapy for chronic pain: a call for more clinical studies. The Journal of Pain, 12(2), 157-166.
Pioro‐Boisset, M., Esdaile, J. M., & Fitzcharles, M. A. (1996). Alternative medicine use in fibromyalgia syndrome. Arthritis & Rheumatism: Official Journal of the American College of Rheumatology, 9(1), 13-17.
Deare, J. C., Zheng, Z., Xue, C. C., Liu, J. P., Shang, J., Scott, S. W., & Littlejohn, G. (2013). Acupuncture for treating fibromyalgia. Cochrane Database of Systematic Reviews, (5).
Λλέσι, Μ., & Φωτιάδου, Α. (2018). Συμπληρωματικές/εναλλακτικές θεραπείες του πόνου και ο ρόλος του νοσηλευτή.
Shaver, J. L., Wilbur, J., Lee, H., Robinson, F. P., & Wang, E. (2009). Self-reported medication and herb/supplement use by women with and without fibromyalgia. Journal of Women's Health, 18(5), 709-716.
Janet Hennard (2011) A Protocol and Pilot Study for Managing Fibromyalgia with Yoga and Meditation. International Journal of Yoga Therapy: 2011, Vol. 21, No. 1, pp. 109-121.
Carson, J. W., Carson, K. M., Jones, K. D., Bennett, R. M., Wright, C. L., & Mist, S. D. (2010). A pilot randomized controlled trial of the Yoga of Awareness program in the management of fibromyalgia. PAIN®, 151(2), 530-539.
Grossman, P., Tiefenthaler-Gilmer, U., Raysz, A., & Kesper, U. (2007). Mindfulness training as an intervention for fibromyalgia: evidence of postintervention and 3-year follow-up benefits in well-being. Psychotherapy and psychosomatics, 76(4), 226-233.
Μαντέλη, Θ. Ε. (2008). η αποτελεσματικότητα της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας στην αντιμετώπιση της ινομυαλγίας.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology
insta: dr_aggelikikoskeridou_official
