Γιατί η ενσυναίσθηση είναι πολύτιμη στη ζωή των παιδιών σας

Γιατί η ενσυναίσθηση είναι πολύτιμη στη ζωή των παιδιών σας

Μέσα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον ιδιαίτερα πιεστικό ή και αρνητικό πολλοί γονείς υιοθετούν αυθόρμητα μια λογική ‘σκληραγώγησης’ του παιδιού τους, προκειμένου να μη βρεθεί σε ευάλωτη θέση.

Να το πούμε αλλιώς, προτιμούν το παιδί τους να μην είναι πολύ ευαίσθητο ώστε να μπορεί να ανταπεξέρχεται στις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει στην καθημερινότητα. Σίγουρα όχι τόσο ώστε να δημιουργεί μπελάδες, αλλά εν πάση περιπτώσει να δείχνει μία στοιχειώδη ψυχραιμία ή και ψυχρότητα όταν κάτι δυσάρεστο συμβαίνει γύρω του.

Ας το πάρουμε όμως από την αρχή και να εξηγήσουμε τον όρο κλειδί που περιλαμβάνεται στον τίτλο, ώστε να γίνει αντιληπτός ο συλλογισμός μας. Ενσυναίσθηση. Πρόκειται για μία εσωτερική εμπειρία των σκέψεων και των συναισθημάτων ενός άλλου προσώπου. Είναι ένα συναίσθημα που πηγάζει από την κατανόηση του τι μπορεί να αισθάνεται κάποιος άλλος άνθρωπος και μάλιστα να αισθάνεται το ίδιο ή κάτι παρόμοιο εκείνος που έχει αυξημένη την αίσθηση της ενσυναίσθησης. Είναι η ταύτιση, με άλλα λόγια, με τη συναισθηματική κατάσταση που βιώνει κάποιος άλλος.

Η βασική απαίτηση ώστε να μάθει να αισθάνεται κάποιος ή κάποια τι βιώνει κάποιος από το περιβάλλον του είναι κάτι που αναπτύσσεται αργά, ξεκινώντας μάλιστα από τη βρεφική ηλικία. Επιστήμονες έχουν εντοπίσει ότι ήδη από την ηλικία των 14 έως 18 μηνών να βρέφη επηρεάζονται συναισθηματικά από το περιβάλλον τους.

Ειδικότερα, παρατηρείται ότι παιδιά σ’ αυτήν την ηλικία θα επιχειρήσουν να βοηθήσουν έναν ενήλικα που φαίνεται να αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα, ή να διευκολύνουν τη μητέρα τους, εάν εκείνη φαίνεται ταραγμένη. Γενικότερα όμως η συναισθηματική αυτή διαδικασία έρχεται να ωριμάσει στην ηλικία των 5 με 6 ετών.

Φυσικά μπορούμε να εντοπίσουμε αρνητικά θέματα που προκύπτουν από αυτήν την συναισθηματική κατάσταση. Προφανώς το να βιώνει κάποιος συναισθηματικά ότι νιώθει και η πλησίον του, προκαλεί μία θλίψη και δυσφορία, κι αυτό, ιδιαίτερα για ένα μικρό παιδί, είναι δύσκολο και ίσως απαιτητικό.

Μία άλλη αρνητική πτυχή έχει να κάνει με το ότι η ενσυναίσθηση δε συναντάται πάντα ομοιόμορφα. Είναι πιθανό δηλαδή να νιώσουμε συμπάθεια για ανθρώπους του περιβάλλοντός μας ή που έχουν παρόμοια γενικά χαρακτηριστικά με εμάς και όχι τόσο για ανθρώπους που είναι έξω από τη δική μας κατηγορία (οικογένεια, εθνότητα, φυλή). Εδώ φυσικά συνηγορούν και άλλοι παράγοντες, αλλά σίγουρα όταν υπάρξει το έδαφος πάνω εκεί μπορεί να καλλιεργηθεί πιο εύκολα η ξενοφοβία και ο ρατσισμός.

Όμως ανεξάρτητα από τα πιθανά μειονεκτήματα – που σίγουρα μπορούν να περιοριστούν και να αποφευχθούν – η ενσυναίσθηση είναι ένα πολύ σημαντική στη ζωή μας και κατ’ επέκταση στη ζωή των παιδιών μας. Είναι ένα συναίσθημα ουσιαστικά κοινωνικό, σχετίζεται με την αλληλεγγύη και την δύναμη που αποκτάμε οι άνθρωποι να μοιραζόμαστε.

Σε γενικές γραμμές συνδέεται με υγιείς κοινωνικές σχέσεις, στενές φιλίες, συνεργασία ακόμα και με τη σχολική επιτυχία. Μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την αυθόρμητη ηθική επιλογή, στο δίλημμα για παράδειγμα ‘να κλέψω ή να μην κλέψω’.

Επιπλέον, και πολύ σημαντικό στις μέρες μας, η ενσυναίσθηση συνδέεται αρνητικά με τη συμπεριφορά εκφοβισμού (bullying, όπως έχει πλέον καθιερωθεί να περιγράφεται). Τα παιδιά δηλαδή που έχουν πιο έντονα τα χαρακτηριστικά της ενσυναίσθησης είναι λιγότερο πιθανό να εκφοβίσουν συνομηλίκους τους ή γενικότερα τους πιο αδύναμους. Αντίθετα, είναι πιο πιθανό να παρέμβουν ώστε να υπερασπιστούν κάποιον που γίνεται θύμα εκφοβισμού ή αδικίας.

Γιατί όχι λοιπόν να μην εμφυσούμε στο παιδί μας και στους γύρω μας αυτή τη στάση ζωής; Αν δεχτούμε μάλιστα ότι η οικογένεια είναι το κύτταρο της κοινωνίας, ίσως αντιληφθούμε καλύτερα ότι μπορούμε να συμβάλλουμε ουσιαστικά ενθαρρύνοντας τα παιδιά μας να είναι όχι απλά σωστά και συνεπή, αλλά και να έχουν και αυξημένα κοινωνικά αντανακλαστικά.

 

Γράφει η Dr Angel,

Αγγελική Κοσκερίδου

Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist

Doctor of Naturopathic Medicine

MSc Health Psychology

www.AggelikiKoskeridou.com

insta: dr_aggelikikoskeridou_official 

 

Πηγές:

Bloom, P. (2017). Empathy and its discontents. Trends in cognitive sciences, 21(1), 24-31.

Brownell, C. A., Svetlova, M., Anderson, R., Nichols, S. R., & Drummond, J. (2013). Socialization of early prosocial behavior: Parents’ talk about emotions is associated with sharing and helping in toddlers. Infancy, 18(1), 91-119.

 

 

 

Pin It

Αναζήτηση άρθρων

Ακολουθήστε μας

Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για την βελτίωση της περιήγησής σας. Η επιχείρηση συμμορφώνεται με τον GDPR.

Εγγραφείτε & Κερδίστε ένα δώρο έκπληξη!