Γλουτένη: Τελικά πόσο βλάπτει τον οργανισμό;

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι προβληματίζονται εάν θα πρέπει να αποβάλουν από τη διατροφή τους ή όχι την γλουτένη.

Στην προκειμένη περίπτωση, μιλάμε για αυτούς που δεν έχουν κοιλιοκάκη, μια πάθηση του λεπτού εντέρου που προκαλείται από τη γλουτένη. Είναι αυτονόητο ότι αυτοί που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη (όπως αποκαλούν συνήθως την κοιλιοκάκη), θα πρέπει να την αποφεύγουν, καθώς καταστρέφει τον βλεννογόνο του εντέρου, γεγονός που οδηγεί σε αρκετά δυσάρεστα συμπτώματα, ανάμεσα τους και ο υποσιτισμός.

Όμως, τι γίνεται με τους υπόλοιπους ανθρώπους, αυτούς δηλαδή που δεν έχουν διαγνωστεί με κοιλιοκάκη; Θα πρέπει να αποφεύγουν ή όχι τη γλουτένη; Και εάν ναι, σε ποιες περιπτώσεις;

 

Για παράδειγμα, κάποιοι έχουν ενοχοποιήσει τη γλουτένη για την αύξηση του σωματικού βάρους, για το φούσκωμα που νιώθουμε μερικές φορές ή για τα αέρια. Πριν προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι είναι η γλουτένη.

 

Τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη

Η γλουτένη είναι μια σύνθετη πρωτεΐνη, που αποτελείται κυρίως από τη γλιαδίνη και τη γλουτελίνη, οι οποίες ενώνονται με το άμυλο στο ενδοσπέρμιο του σπόρου.

Συναντάται κυρίως στο σιτάρι και σε άλλα παρόμοια δημητριακά όπως το κριθάρι ή η σίκαλη και σε μικρότερο βαθμό στη βρώμη.

Χάρις στη γλουτένη ενώνεται η ζύμη από το αλεύρι και στη συνέχεια φουσκώνει το ψωμί. Εκτός, όμως, από τα δημητριακά, μπορούμε να την βρούμε σε αρκετά επεξεργασμένα τρόφιμα, καθώς η βιομηχανία την χρησιμοποιεί ως συνδετική ουσία και ως ενισχυτικό γεύσης.

Για παράδειγμα, το κρέας δεν έχει γλουτένη. Όμως τα αλλαντικά περιέχουν γλουτένη, για να αποκτήσουν καλύτερη υφή και γεύση. Άλλα προϊόντα στα οποία η βιομηχανία βάζει γλουτένη είναι τα γλυκά, τα γαριδάκια, οι σάλτσες, οι κύβοι λαχανικών, κ.α.

 

Ποιοι πρέπει να την αποφεύγουν

Το ποσοστό αυτών που πάσχουν από κοιλιοκάκη στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 1%. Συνήθως, αυτή η αυτοάνοση ασθένεια εκδηλώνεται από την βρεφική ηλικία με την εισαγωγή των δημητριακών στη διατροφή και σπανιότερα στην ενήλικη ζωή.

Όπως κάθε αυτοάνοσο, έτσι και στην κοιλιοκάκη το σώμα επιτίθεται στον εαυτό του. Στην προκειμένη περίπτωση στοχοποιεί τα κύτταρα του εντέρου που εμπλέκονται με την διάσπαση της γλουτένης.

Τα συμπτώματα της πάθησης είναι επώδυνα. Η κοιλιοκάκη προκαλεί τυμπανισμό, κράμπες, αέρια, πόνο στην κοιλιά, κόπωση, μέχρι και αναιμία λόγω της μη απορρόφησης σιδήρου και βιταμινών.

Ωστόσο, υπάρχει ένα μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων σε σχέση με αυτούς που πάσχουν από κοιλιοκάκη, οι οποίοι παρουσιάζουν ορισμένες πιο ήπιες ενοχλήσεις όταν τρώνε τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη.

Η επιστήμη έχει δημιουργήσει ένα νέο όρο, αυτόν της ευαισθησίας στη γλουτένη, η οποία δε σχετίζεται με κοιλιοκάκη. Στα αγγλικά αναφέρεται ως Non Celiac Gluten Sensitivity (NCGS). Ορισμένες μελέτες καταδεικνύουν ότι το φαινόμενο είναι 6 – 10 φορές πιο συχνό στον πληθυσμό, σε σχέση με την κοιλιοκάκη.

Οι άνθρωποι που αναφέρουν προβλήματα από την γλουτένη και δεν έχουν κοιλιοκάκη είναι μια ετερογενής ομάδα, με την έννοια ότι τα συμπτώματα δεν είναι κοινά για όλους. Και εδώ, φαίνεται να προκαλείται μια ανοσολογική αντίδραση, η οποία ξεκινάει από το έντερο και διαχέεται σε άλλα σημεία.

Τα άτομα αυτά συνήθως παραπονιούνται για γαστρεντερικά προβλήματα, πονοκεφάλους, εξανθήματα, πόνο στις αρθρώσεις, μούδιασμα στα πόδια και σπανιότερα για νευροψυχιατρικές διαταραχές. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται μετά την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη και εξαφανίζονται μόλις διακοπεί τελείως η γλουτένη από τη διατροφή.

 

Η γλουτένη παχαίνει ή όχι;

Υπάρχουν διατροφικές θεωρίες που ενοχοποιούν τη γλουτένη για την αύξηση του σωματικού βάρους. Ορισμένοι άνθρωποι που έκοψαν τη γλουτένη κατάφεραν να χάσουν κιλά,

Ωστόσο, επ’ αυτού απουσιάζουν συγκεκριμένες επιστημονικές έρευνες που να το επιβεβαιώνουν ή να το διαψεύδουν. Το σίγουρο είναι ότι περιορίζοντας τα επεξεργασμένα προϊόντα και το ψωμί θα μειώσετε την κατανάλωση θερμίδων, άρα και το βάρος σας.

Το λευκό ψωμί, σε αντίθεση με το μαύρο ψωμί ή το ψωμί ολικής άλεσης, δεν περιέχει ίνες που είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και του οργανισμού. Επομένως, έχει μικρή διατροφική αξία.

Καλό θα είναι, πάντως, να ρωτήσετε τη γνώμη ενός ειδικού, ο οποίος θα σας δώσει εξειδικευμένες συμβουλές, ανάλογα με το πρόβλημα σας και το τι θέλετε να πετύχετε. Για παράδειγμα, περιορίζοντας ορισμένες τροφές με γλουτένη, υπάρχει ο κίνδυνος να λείψουν από τον οργανισμό σας ορισμένα θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες που έχουν αυτά τα τρόφιμα, τα οποία θα πρέπει να αναπληρωθούν από άλλες τροφές.

 

Πηγές:

Melanie Uhde, Mary Ajamian, et al, (2016), Intestinal cell damage and systemic immune activation in individuals reporting sensitivity to wheat in the absence of coeliac disease, BMJ Journals, Vol 65, https://gut.bmj.com/content/65/12/1930.full.

T.A. Kabbani, R.R. Vanga, et al, (2014), Celiac disease or non-celiac gluten sensitivity? An approach to clinical differential diagnosis, US National Library of Medicine National Institutes of Health, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24619056.

U. Volta, M.T. Bardella, et al, (2014), An Italian prospective multicenter survey on patients suspected of having non-celiac gluten sensitivity, BMC Med, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24885375

 

Γράφει η Dr Angel,

Αγγελική Κοσκερίδου

Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist

Doctor of Naturopathic Medicine

MSc Health Psychology

www.AggelikiKoskeridou.com

insta: dr_aggelikikoskeridou_official 

Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για την βελτίωση της περιήγησής σας. Η επιχείρηση συμμορφώνεται με τον GDPR.