Για τις καταστροφικές συνέπειες του άγχους, τόσο στην υγεία όσο στις ανθρώπινες σχέσεις, έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά. Τι συμβαίνει όμως όταν το καθημερινό άγχος των γονέων μετατρέπεται σε ψυχική εξουθένωση και κυρίως ποιες είναι οι επιδράσεις που έχει στα παιδιά;
Όπως καταλαβαίνετε, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια «φιλολογική» συζήτηση, αλλά για ερωτήματα που απασχολούν σχεδόν κάθε γονιό που βρίσκεται σε ένα ατέρμονο κυνήγι για να τα βγάλει πέρα με την δουλειά του, με το διάβασμα των παιδιών, τις εξωσχολικές δραστηριότητες τους, τις δουλειές του σπιτιού, κλπ.
Την απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα έρχεται να δώσει μια βελγική έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Clinical Psychological Science». Δυστυχώς, τα αποτελέσματα της δεν είναι ευοίωνα, καθώς όταν το καθημερινό άγχος των γονέων μετατρέπεται σε εξουθένωση, τότε αρχίζουν να αισθάνονται αποξενωμένοι από τα παιδιά τους και αβέβαιοι για τις ικανότητές τους ως γονείς.
Σύμφωνα με τους ερευνητές του Βελγικού πανεπιστημίου της Λουβαίν, αυτή η μορφή υπερκόπωσης αυξάνει την γονική αμέλεια, τα τραύματα και τις σκέψεις φυγής.
Η συντονίστρια της μελέτης Μόιρα Μικολάγιακ, καθηγήτρια Ψυχολογίας του βελγικού πανεπιστημίου, υποστηρίζει ότι στο παρόν πολιτισμικό πλαίσιο ασκείται ασφυκτική πίεση στους γονείς. «Το να είσαι ο τέλειος γονιός είναι αδύνατο και το να προσπαθείς να γίνεις τέτοιος μπορεί να σε οδηγήσει στην εξουθένωση. Οτιδήποτε βοηθάει τους γονείς να φορτίσουν τις μπαταρίες τους και να αποφύγουν την υπερκόπωση είναι καλό για τα παιδιά», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Δύο έρευνες που αποδεικνύουν τις συνέπειες της γονικής υπερκόπωσης
Οι ερευνητές, προκειμένου να καταλήξουν σε σαφή συμπεράσματα, εκπόνησαν δύο μελέτες για τις επιπτώσεις της γονικής εξουθένωσης. Στην πρώτη έρευνα συμμετείχαν 2.068 γαλλόφωνοι γονείς από το Βέλγιο, οι οποίοι συμπλήρωσαν ηλεκτρονικά ερωτηματολόγια. Οι 22 ερωτήσεις αφορούσαν τη συναισθηματική εξουθένωση, την αποξένωση και τα συναισθήματα ανεπάρκειας των γονέων.
Οι 17 ερωτήσεις σχετίζονταν με την παραμέληση της εκπαίδευσης και των συναισθηματικών αναγκών των παιδιών τους. Τέλος, άλλες 15 ερωτήσεις ζητούσαν απαντήσεις από τους γονείς σε ζητήματα που σχετίζονταν με την εμπλοκή τους σε περιστατικά λεκτικής, σωματικής ή συναισθηματικής βίας.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν στενή συσχέτιση μεταξύ της γονικής εξουθένωσης με τη γονική βία, τη γονική αμέλεια και τον ιδεασμό φυγής. Τα αποτελέσματα, μάλιστα, διατηρήθηκαν ακόμα και όταν οι ερευνητές έλαβαν υπόψη την πιθανότητα οι γονείς να απαντούν με βάση το τι είναι κοινωνικά επιθυμητό.
Στην δεύτερη έρευνα συμμετείχαν κυρίως αγγλόφωνοι γονείς από τη Βρετανία. Τα αποτελέσματα της ήταν παρόμοια με αυτά της προηγούμενης μελέτης. Με αφορμή αυτά τα ευρήματα, η δρ. Μικολάγιακ αναδεικνύει την αντίφαση του σύγχρονου τρόπου ζωής. «Όταν θες πάρα πολύ να κάνεις το καλύτερο οδηγείσαι στο να κάνεις το χειρότερο. Η πίεση των γονιών να είναι τέλειοι τους οδηγεί στην εξουθένωση με καταστροφικές συνέπειες για τους ίδιους και τα παιδιά», σημειώνει.
Η ερευνήτρια θεωρεί απαραίτητο οι υπηρεσίες υγείας να ενθαρρύνουν τους γονείς να φροντίζουν και οι ίδιοι τους εαυτούς τους, καθώς αυτό θα κάνει καλό όχι μόνο στους ίδιους αλλά και στα παιδιά τους. Επίσης, τονίζει ότι αυτές είναι υπεύθυνες να προσφέρουν ενημέρωση, ώστε η γονική εξουθένωση να πάψει να αποτελεί θέμα ταμπού και να έχουν οι γονείς την ευχέρεια να ζητήσουν τη βοήθεια που συχνά χρειάζονται.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology
