«Ένα μήλο την ημέρα, το γιατρό τον κάνει πέρα», λέει ένα γνωμικό, το οποίο δεν διατυπώθηκε τυχαία, αλλά αποτυπώνει την γνώμη που είχαν οι παλιότερες γενιές για αυτό το εξαιρετικό φθινοπωρινό φρούτο.
Στις μέρες μας, το μύλο δεν είναι ο «απαγορευμένος καρπός» που έδιωξε τους πρωτόπλαστους από τον Παράδεισο. Το αντίθετο, είναι ένα ζουμερό φρούτο που μπορούμε να το προμηθευτούμε από παντού και έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας.
Ο καρπός του δέντρου μηλιά, είναι ένα φρούτο που καλλιεργείται ευρύτατα και ωριμάζει κάθε φθινόπωρο. Αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι οι πολλές φυτικές ίνες και οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει. Και βέβαια, η υπέροχη γεύση του, ιδίως όταν είναι λίγο τραγανό.
Οι ποικιλίες των μήλων είναι δεκάδες. Στο φυτολογικό λεξικό του Π. Γ. Γενναδίου αναφέρεται ότι οι ποικιλίες των μήλων ξεπερνούν τις 800, αλλά σήμερα με τα υβρίδια ο αριθμός αυτός έχει πολλαπλασιαστεί .
Ιστορικά στοιχεία
Η μηλιά ήταν γνωστή από τους προϊστορικούς χρόνους, τόσο σε άγρια όσο και σε καλλιεργούμενη μορφή. Η καταγωγή της τοποθετείται στην περιοχή νότια του Καυκάσου. Το δέντρο καλλιεργείται από την αρχαιότητα στην Ασία και στην Ευρώπη. Η καλλιεργούμενη μηλιά αναφέρεται από το Θεόφραστο τον 3o αι. π.Χ.
Σήμερα η μηλιά καλλιεργείται σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό πως μηλιές συναντούμε ακόμη και στη Σιβηρία, όπου η θερμοκρασία μπορεί να πέσει το χειμώνα στους -40 βαθμούς Κελσίου.
Στην Ελλάδα η παραγωγή μήλων ήταν πολύ μικρή. Σήμερα η ετήσια παραγωγή ξεπερνά τους 350.000 τόνους, αποτελώντας τη δεύτερη σπουδαιότερη καλλιέργεια από τα φυλλοβόλα οπωροφόρα μετά τη ροδακινιά. Αρκεί και μόνο να σας πούμε ότι τα μήλα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας όπως η Καστοριά, η Λάρισα, κ.λπ. εξάγονται μέχρι και τις αραβικές χώρες
Ιδιότητες
Το μήλο περιέχει ελάχιστες θερμίδες, γεγονός που το κάνει ιδανικό για δίαιτες . Παράλληλα, έχει πολλές βιταμίνες (Α, Β, Β2, C), σίδηρο, μαγνήσιο, ασβέστιο και φώσφορο που το κάνουν πολύτιμο για τον οργανισμό.
Τα αντιοξειδωτικά φλαβονοειδή έχουν την τάση να αναστέλλουν ένζυμα όπως η α-μυλάση και η α-γλυκοσιδάση, γεγονός που οδηγεί στη μείωση της ολικής ποσότητας γλυκόζης που απορροφάται από τον οργανισμό. Επίσης, οι πολυφαινόλες του μήλου αποτρέπουν την απότομη αύξηση του σακχάρου και ενεργοποιούν τα κύτταρα που εκκρίνουν ινσουλίνη. Ακριβώς γι’ αυτό, το μήλο θεωρείται ένα από τα φρούτα που αποτελούν ασπίδα προστασίας από τον σακχαρώδη διαβήτη.
Βεβαίως, τα οφέλη του δεν περιορίζονται μόνο σε αυτά. Η πηκτίνη και οι αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες μειώνουν τα επίπεδα της «κακής» χοληστερίνης (LDL) και την οξείδωση του αίματος, που αποτελούν βασικό παράγοντα για την εμφάνιση αρτηριοσκλήρυνσης.
Γενικά, οι πολυφαινόλες καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, επομένως αποτοξινώνουν το αίμα και τον οργανισμό.
Η φλαβονοειδής φλοριζίνη που βρίσκεται στην φλούδα του μήλου, συμβάλει στην πρόληψη της οστεοπώρωσης, η οποία συνδέεται με την εμμηνόπαυση.
Λόγω των πολλών φυτικών ινών που περιέχει -ένα μεσαίο μήλο με τη φλούδα έχει περίπου 3,3 γρ. ίνες- βοηθάει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Το παράδοξο είναι ότι η πηκτίνη που περιέχει το μήλο, έχει διπλή ιδιότητα: Από τη μία βοηθάει στην δυσκοιλιότητα και από την άλλη ανακουφίζει από την διάρροια. Το μήλο θεωρείται ένα από τα λίγα φρούτα που είναι ανεκτά από τον οργανισμό σε περίπτωση διάρροιας.
Πώς να το φάτε
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα φρούτα, έτσι και το μήλο αν το καθαρίσετε χάνει σχεδόν τις μισές φυτικές ίνες που περιέχει, καθώς και τη βιταμίνη C. Άρα, ο καλύτερος τρόπος είναι να φάτε το μήλο μαζί με τη φλούδα του.
Δυστυχώς, λόγω των πολλών χημικών κάτι τέτοιο είναι σχεδόν απαγορευτικό. Σε παλιότερο άρθρο μας έχουμε γράψει πώς να απομακρύνετε τα χημικά από τα φρούτα και τα λαχανικά. Εάν πάντως θέλετε να φάτε το μήλο με τη φλούδα, καλό είναι να επιλέγετε βιολογικά. Ίσως είναι λιγάκι ακριβότερα, αλλά είναι πιο υγιεινά και γευστικά.
Ένας άλλος τρόπος είναι τα ψητά μήλα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ υγιεινό γλυκό. Αφαιρέστε τα κουκούτσια και γεμίστε το με ξηρούς καρπούς, κανέλα και αποξηραμένα φρούτα.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology