Αρκετοί άνθρωποι στις μέρες μας παραπονιούνται ότι έχουν δυσανεξία, ευαισθησία ή αλλεργία σε ορισμένα τρόφιμα, ιδίως σε αυτά που είναι επεξεργασμένα. Πρόσφατα μάλιστα προσεγγίσαμε το ερώτημα 'πόσο βλάπτει ή όχι τον οργανισμό μας η γλουτένη', σε σχετικό άρθρο μας, καθώς τα τρόφιμα που την περιέχουν δεν είναι τυχαίο ότι βρίσκονται στην κορυφή σχετικής λίστας με τα «ενοχλητικά» τρόφιμα.
Τι είναι η γλουτένη
Η γλουτένη είναι μια σύνθετη πρωτεΐνη που συναντάται στο σιτάρι και σε άλλα δημητριακά όπως το κριθάρι και η σίκαλη. Εκτός από τα δημητριακά, χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία σε δεκάδες άλλα τρόφιμα ως συνδετική ουσία και ως ενισχυτικό γεύσης.
Όταν μιλάμε για δυσανεξία στη γλουτένη, έχει επικρατήσει να εννοούμε την κοιλιοκάκη, ένα αυτοάνοσο νόσημα που προκαλεί αρκετά δυσάρεστα συμπτώματα στον άνθρωπο.
Ωστόσο, υπολογίζεται πως υπάρχουν περισσότερες από 50 ασθένειες που έχουν συνδεθεί με την γλουτένη. Επομένως, είναι πιο σωστό να μην ταυτίζουμε απόλυτα την δυσανεξία με την κοιλιοκάκη.
Υπάρχουν ενδείξεις αλλά και «αθόρυβα» συμπτώματα
Για να μη δημιουργούνται μπερδέματα και παρερμηνείες, μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη λέξη ευαισθησία όταν θέλουμε να περιγράψουμε κάποια ενόχληση που σχετίζεται με τη γλουτένη, αλλά δεν είναι κοιλιοκάκη.
Στα αγγλικά υπάρχει ο όρος Non Celiac Gluten Sensitivity (NCGS), δηλαδή ευαισθησία στη γλουτένη, η οποία δε σχετίζεται με κοιλιοκάκη.
Δυστυχώς, υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που δεν γνωρίζουν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα με τη γλουτένη.
Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα αυτοί που πάσχουν από κοιλιοκάκη είναι περίπου το 1%. Όμως, το ποσοστό αυτών που υποφέρουν από κάποια διαταραχή που σχετίζεται με τη γλουτένη είναι πολύ μεγαλύτερο (περίπου 6 – 10 φορές).
Μήπως συγκαταλέγεστε σε αυτούς;
Εάν έχετε κοιλιοκάκη, η ανοσολογική απόκριση στο λεπτό σας έντερο μπορεί με την πάροδο του χρόνου να μετατραπεί σε φλεγμονή που θα βλάψει την εσωτερική επένδυση του εντέρου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αφενός να μην μπορεί ο οργανισμός να απορροφήσει θρεπτικά συστατικά και αφετέρου να διαρρέουν τοξικές ουσίες από το έντερο σε άλλα σημεία.
Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης ποικίλουν. Μπορεί για παράδειγμα να είναι πεπτικά ή να φτάσουν μέχρι και σε αναιμία ή απώλεια οστικής πυκνότητας.
Η ευαισθησία στην γλουτένη περιλαμβάνει ακόμη περισσότερα συμπτώματα. Το κακό είναι ότι ορισμένες φορές μπορεί να υπάρχει ένας συνδυασμός παραγόντων που βλάπτουν το έντερο. Δηλαδή, τα ενοχλητικά συμπτώματα να μην οφείλονται μόνο στη γλουτένη, αλλά και σε άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα
Παρακάτω, παρουσιάζουμε ορισμένες ενδείξεις ότι η γλουτένη μπορεί να σας προκαλεί προβλήματα:
- Παρουσιάζονται συνεχώς πεπτικά προβλήματα όπως φούσκωμα, αέρια, διάρροια, δυσκοιλιότητα. Εάν, μάλιστα, έχετε αυτά τα συμπτώματα ανεξάρτητα από την ποσότητα του φαγητού, τότε ίσως η γλουτένη είναι η αιτία.
- Ο κοιλιακός πόνος μπορεί να οφείλεται σε πολλές αιτίες. Όμως, εάν επιμένει χωρίς άλλο προφανή λόγο, ίσως να οφείλεται στη γλουτένη.
- Τα δερματικά προβλήματα είναι μια άλλη κατηγορία συμπτωμάτων. Η ψωρίαση, η χρόνια κνίδωση, η ερυθρότητα ή η τριχοειδής κεράτωση μπορεί να οφείλονται στην επιβλαβή δράση της γλουτένης.
- Η κόπωση και η εξάντληση, ιδίως μετά την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη, είναι ένα ακόμη σύμπτωμα. Η γλουτένη μπορεί να προκαλέσει αναιμία που με τη σειρά της θα προκαλέσει περισσότερη κόπωση.
- Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν πονοκεφάλους ή ημικρανίες. Εάν, όμως, επιμένουν χωρίς άλλη εμφανή αιτία, χρειάζεται έλεγχος μήπως φταίει η γλουτένη. Επιπλέον, η ομίχλη του εγκεφάλου μετά από ένα γεύμα που περιέχει γλουτένη θα πρέπει να χτυπήσει καμπανάκι.
- Οι διαταραχές στη διάθεση είναι πολύ πιθανό να έχουν ως αιτία τη δυσανεξία στη γλουτένη. Το άγχος, η κατάθλιψη, οι συναισθηματικές μεταπτώσεις, η ευερεθιστότητα είναι μερικά από τα συμπτώματα που έχουν αναφερθεί.
- Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτοάνοσες παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, ο λύκος και η ψωρίαση είναι πιθανόν να μην μπορούν να ανεχθούν τη γλουτένη. Συχνά ένα αυτοάνοσο, μπορεί να συνοδεύεται και από ένα δεύτερο όπως η κοιλιοκάκη.
- Η αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που παρατηρεί ο γιατρός στην κοιλιοκάκη. Η απορρόφηση θρεπτικών ουσιών από το λεπτό έντερο αντιμετωπίζει δυσκολίες, με αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας σιδήρου. Αρκετά συχνά η κοιλιοκάκη συνδέεται επίσης με την απώλεια βάρους.
- Ο πόνος στις αρθρώσεις και στους μυς είναι μια ακόμη ένδειξη ότι η γλουτένη μπορεί να σας προκαλεί προβλήματα. Η γλουτένη δημιουργεί φλεγμονές και διεγείρει τους νευρώνες που προκαλούν πόνο στις αρθρώσεις και στους μυς.
- Το μούδιασμα ή το μερμύγκιασμα στο πόδι ή στο χέρι μπορεί να δημιουργείται από πολλές αιτίες. Η παρουσία ορισμένων αντισωμάτων που σχετίζονται με τη δυσανεξία στη γλουτένη μπορεί να είναι μια από τις αιτίες.
Πηγές/βιβλιογραφία:
A. Fasano, A. Sapone et al, (2015), Nonceliac Gluten Sensitivity, US National Library of Medicine National Institutes of Health, -https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25583468.
JR. Jackson, WW Eaton et al, (2012), Neurologic and Psychiatric manifestations of celiac disease and Gluten sensitivity, US National Library of Medicine National Institutes of Health, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21877216/.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology
insta: dr_aggelikikoskeridou_official
