Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) είναι μια λέξη που είναι άγνωστη για πολλούς, για άλλους φαντάζει κάπως περίεργη, ενώ υπάρχουν και αυτοί που ψυχανεμίζονται τι μπορεί να σημαίνει λόγω της ετυμολογίας της.
Σε όποια κατηγορία και αν ανήκετε, καλό είναι να μάθετε τα βασικά για την ενσυνειδητότητα, καθώς μπορεί να σας βοηθήσει να βελτιώσετε αισθητά τη ζωή σας.
Με τον όρο ενσυνειδητότητα, εννοούμε την ικανότητα να παρατηρούμε προσεκτικά αυτό που βιώνουμε κάθε στιγμή, χωρίς να αφαιρούμαστε ή να επηρεαζόμαστε από κάτι άλλο.
Ο Αμερικανός καθηγητής Jon Kabat – Zinn ορίζει την ενσυνειδητότητα ως εκείνη τη γνώση που απορρέει από την εκ προθέσεως παρατήρηση της εμπειρίας μας (σωματικές αισθήσεις, συναισθήματα, σκέψεις) στο παρόν, χωρίς κριτική και με φιλική περιέργεια.
Βεβαίως, μπορείτε να βρείτε διάφορους ορισμούς, όμως το βασικό είναι να κρατήσουμε την κεντρική ιδέα. Στην πραγματικότητα, ενσυνειδητότητα είναι η ουσιαστική επαφή με τον εαυτό μας.
Σίγουρα θα σας έχει συμβεί το μυαλό σας να τρέχει αλλού, να ονειροπολείτε την λάθος στιγμή ή ακόμη χειρότερα να πλημμυρίζετε από αγχωτικές σκέψεις. Φανταστείτε να πρέπει να διαβάσετε έναν τεράστιο όγκο σελίδων για να κάνετε μια εργασία και οι αρνητικές σκέψεις να σας εμποδίζουν.
Η ενσυνειδητότητα μπορεί να δώσει μια ολοκληρωμένη απάντηση σε τέτοιου είδους ζητήματα, καθώς είναι μια ολιστική προσέγγιση για το νου και το σώμα. Tα προγράμματα ενσυνειδητότητας μπορούν να βοηθήσουν ενήλικες και παιδιά να διαχειριστούν το άγχος, τις φοβίες, τις διαταραχές ύπνου, την έλλειψη συγκέντρωσης, ακόμη και να μειώσουν τον πόνο.
Βελτιώνονται οι σχολικές επιδόσεις
Αρκετές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει τα οφέλη που έχει η ενσυνειδητότητα σε μαθητές και φοιτητές. Μάλιστα, για πρώτη φορά οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η εκπαίδευση στην ενσυνειδητότητα μπορεί να προκαλέσει μεταβολές στη λειτουργία του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με μια έρευνα του πανεπιστημίου MIT, οι μαθητές μέσης εκπαίδευσης που εκπαιδεύτηκαν στην ενσυνειδητότητα, όχι μόνο δήλωναν ότι βιώνουν λιγότερο άγχος, αλλά μετά από τομογραφίες εγκεφάλου παρατηρήθηκε ότι παρουσίαζαν μειωμένη δραστηριότητα της αμυγδαλής - μιας εγκεφαλικής περιοχής που συνδέθηκε με τον φόβο και άλλα αντίστοιχα συναισθήματα - όταν τους παρουσιάστηκαν εικόνες τρομακτικών προσώπων.
«Εξ ορισμού η ενσυνειδητότητα είναι η ικανότητα να επικεντρώνει κανείς την προσοχή του στην παρούσα στιγμή χωρίς να αποσπάται από εξωτερικά ερεθίσματα ή εσωτερικές σκέψεις. Επομένως, αν ένας μαθητής επικεντρωθεί στο δάσκαλό του ή στα μαθήματά του, αυτό θα ωφελήσει τη γνώση», δήλωσε ο Τζον Γκαμπριέλι, καθηγητής εγκεφάλου και γνωστικών επιστημών στο πανεπιστήμιο MIT.
Μια άλλη έρευνα που έκανε το πανεπιστήμιο Κέιμπριτζ σε φοιτητές του, έδειξε ότι όσο περισσότερο εξασκεί ένας φοιτητής τις τεχνικές της ενσυνειδητότητας, τόσο πιο εύκολα μπορεί να βελτιώσει την ψυχική του υγεία, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια εξετάσεων και άλλν περιόδων υψηλού άγχους.
Η συγκεκριμένη μελέτη, στην οποία πήραν μέρος πάνω από 600 φοιτητές, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εισαγωγή ενός μαθήματος ενσυνειδητότητας οκτώ εβδομάδων στα πανεπιστήμια της Βρετανίας, θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη των ψυχικών ασθενειών και να ενισχύσει την ευημερία των μαθητών σε μια περίοδο αυξανόμενου στρες.
Καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία
Τα οφέλη την ενσυνειδητότητας δεν είναι μόνο συναισθηματικά, αλλά και σωματικά. Πρώτα – πρώτα, μειώνοντας το άγχος και άλλα παρόμοια συναισθήματα έχετε χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία. Η ενσυνειδητότητα μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τους πονοκεφάλους και τον χρόνιο πόνο.
Υπάρχουν, μάλιστα, μελέτες που έχουν τεκμηριώσει την συμβολή των προγραμμάτων αυτού του είδους στην αντιμετώπιση του άσθματος.
Με την εξάσκηση, μαθαίνετε να ελέγχετε το μυαλό και το σώμα σας. Να εξελίσσεστε, να επιτυγχάνετε αυτοβελτίωση, να ενεργοποιείτε τις δυνάμεις σας.
Μέρος της πρακτικής της ενσυνειδητότητας είναι και η μη - κριτική, που σημαίνει ότι παρατηρούμε αμερόληπτα τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, χωρίς να τα αποδεχόμαστε ή να τα απορρίπτουμε.
Οι εκπαιδευτές της ενσυνειδητότητας συνδυάζουν την σύγχρονη γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχολογία με τεχνικές διαλογισμού.
Πηγές:
-«Mind and Life»
-«Everyday Blessings: Mindfulness for Parents», by Jon Kabat – Zinn and Myla Kabat – Zinn
-«ScienceDaily»
-«The Lancet Public Health».
