ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ - ΜΙΑ ΔΙΑΙΤΑ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ιπποκράτειος Διατροφή - μία δίαιτα με ιστορία
«Η τροφή να είναι το φάρμακο σου και το φάρμακο η τροφή σου», λέει μια από τις πιο γνωστές φράσεις του Ιπποκράτη, του «πατέρα» της ιατρικής. Ωστόσο, όσο και αν μας είναι γνωστή αυτή η φράση, η αλήθεια είναι ότι λίγοι από εμάς την έχουμε κατανοήσει σε βάθος.
Ασφαλώς και δεν μπορείς να θεραπεύσεις τον καρκίνο με ραπανάκια... Όμως επιλέγοντας την κατάλληλη διατροφή μπορείς τουλάχιστον να περιορίσεις ή ακόμα και να εκμηδενίσεις μία σειρά παράγοντες που ευθύνονται για πολύ σοβαρές αρρώστιες.
Οι βιομηχανοποιημένες τροφές, η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα, το στρες μας γεμίζουν με τοξίνες, λειτουργούν ως δηλητήριο και δημιουργούν χρόνια φλεγμονή που με τη σειρά της αποτελεί το «λίπασμα» για την ανάπτυξη ασθενειών. Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε πως η Ιπποκρατείος Διατροφή, όπως και η ιατρική χωρίς φάρμακα, θεωρούν πως η αιτία των μη μολυσματικών ασθενειών είναι η εσωτερική, χρόνια φλεγμονή του οργανισμού εξαιτίας της υπερσυγκέντρωσης ουσιών που το σώμα δεν μπορεί να διασπάσει ή να αναγνωρίσει σαν τροφή.
Προσπαθώντας να περιγράψουμε όσο πιο απλά γίνεται την Ιπποκράτειο Διατροφή, θα λέγαμε πως είναι ένα ολοκληρωμένο διατροφικό σύστημα που βασίζεται στις αρχές του μεγάλου Έλληνα γιατρού ότι η τροφή μας μπορεί να θεραπεύσει ή και να προλάβει τις ασθένειες. Εμπνευστής της ήταν η Ann Wigmore η οποία ίδρυσε το Ιπποκράτειο Ινστιτούτο, ένα από τα πρώτα και πιο αξιόπιστα κέντρα ολιστικής υγείας.
Στο βιβλίο της «Η Δίαιτα του Ιπποκράτη με συνταγές Υγείας», γράφει πως η συγκεκριμένη διατροφή είναι πλούσια σε φρέσκα λαχανικά, πλήρη δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, περιλαμβάνει επιπλέον πλήθος υπερθρεπτικών τροφών, όπως τα φύτρα, οι βλαστοί, τα φύκια, το πλούσιο σε χλωροφύλλη σιταρόχορτο, οι πλούσιες σε πρωτεΐνη τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση και οι φρέσκοι χυμοί.
Ευτυχώς για εμάς, στην Ελλάδα κυκλοφορούν πολλά από τα βιβλία της Ann Wigmore, αλλά και βιβλία άλλων συγγραφέων που προσφέρουν μία σφαιρική εικόνα για το τι είναι η Δίαιτα του Ιπποκράτη.
Ο Νίκος Λιάπης, στο βιβλίο του «Ιπποκράτειος Διατροφή» αναφέρεται στα οφέλη της:
-Καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες που τον φορτώνει ο σύγχρονος τρόπος ζωής
-Προστατεύει την υγεία από αυτοάνοσες και φλεγμονώδεις παθήσεις -που έχουν πλέον πάρει διαστάσεις επιδημίας- καταπολεμώντας τις αιτίες τους και όχι μόνο τα συμπτώματα
-Αδυνατίζει, οδηγώντας σε γρήγορη, υγιεινή και μόνιμη απώλεια του περιττού βάρους
-Βελτιώνει εντυπωσιακά την ποιότητα ζωής, καταπολεμώντας αλλεργίες, πονοκεφάλους, προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος, διαταραχές ύπνου και αρθριτικούς πόνους
-Χαρίζει υγεία, ζωντάνια, δύναμη κι ευεξία!
Ένα από τα υπερατού της Δίαιτας του Ιπποκράτη είναι ότι τα τρόφιμα προσλαμβάνονται «ζωντανά», ωμά. Κατά αυτόν τον τρόπο, τα ενεργά συστατικά τους παραμένουν αναλλοίωτα. Τόσο το μαγείρεμα όσο και η επεξεργασία των τροφίμων καταστρέφουν το 100% των ενζύμων τους ενώ οι βιταμίνες, τα μέταλλα και οι πρωτεΐνες καταστρέφονται σε μικρότερο ποσοστό. Αυτό σημαίνει ότι αυτά τα τρόφιμα δεν έχουν θρεπτικά αξία, παρά μόνο θερμίδες.
Ποιοι μπορούν να ακολουθήσουν την Ιπποκράτειο δίαιτα;
Η Δίαιτα του Ιπποκράτη απευθύνεται σε όλους όσοι επιθυμούν να βελτιώσουν την υγεία τους, να προλάβουν τις ασθένειες και να παρατείνουν τη ζωή τους. Για τα άτομα, ιδίως τα ηλικιωμένα, τα οποία θεωρούν ότι η διατροφή που προτείνεται είναι αρκετά ακραία, συγκριτικά με τις διατροφικές τους συνήθειες, η Ανν Γουικμορ παραθέτει τα μεταβατικά γεύματα.
Αυτά τα μεταβατικά γεύματα, περιλαμβάνουν κάποια τρόφιμα που δεν χρησιμοποιούνται στη Δίαιτα του Ιπποκράτη, καθώς και πιάτα με ελαφρώς μαγειρεμένα τρόφιμα. Σύμφωνα με την ίδια, καλό είναι όλοι μας να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες τροφές αυτής της Δίαιτας – φρέσκα φύτρα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οπωροκηπευτικά, χυμούς και φρούτα- προσθέτοντας τα μεταβατικά γεύματα μόνο για γεύση.
Αποτοξίνωση – η αρχική φάση της Δίαιτας του Ιπποκράτη
Η αρχική φάση της Δίαιτας του Ιπποκράτη προβλέπει αποτοξίνωση και είναι απαραίτητη για την προετοιμασία του οργανισμού για την επόμενη φάση, που είναι η ενδυνάμωση. Στους αρχάριους, η Ανν Γουικμορ συνιστά να παίρνουν περισσότερα αποτοξινωτικά παρά τονωτικά τρόφιμα.
Τα αποτοξινωτικά τρόφιμα αποβάλλουν τους παράγοντες που υποσκάπτουν την υγεία μας. Η Ann Wigmore προτείνει να τηρήσουμε απαρέγκλιτα το αποτοξινωτικό πρόγραμμα επί δυο - τρεις εβδομάδες, ανάλογα με το πώς νιώθουμε. Αν έπειτα από λίγες ημέρες αισθάνεστε πολύ καταβεβλημένοι, προφανώς ο οργανισμός σας αποτοξινώνεται με ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να επιβραδύνετε την αποτοξίνωση, προσθέτοντας στη διατροφή σας μερικές μεταβατικές τροφές. Αν δεν αισθάνεστε δυσφορία, πέρα από μια ελαφριά ζαλάδα ή μια ήπια κόπωση, συνεχίστε το αποτοξινωτικό πρόγραμμα επί δυο - τρεις εβδομάδες.
Σε αυτή την περίοδο, θα διαπιστώσετε ότι κάποιες ημέρες πετάτε και τα ενεργειακά σας επίπεδα είναι πολύ υψηλά, ενώ άλλες μετά βίας παίρνετε τα πόδια σας για να πάτε στη δουλειά. Καθώς οι τοξίνες απεγκλωβίζονται και αποβάλλονται από τον οργανισμό, η ενέργειά σας αρχίζει να κυμαίνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, μόλις το αίμα και τα απεκκριτικά όργανα περιέλθουν σε συμφόρηση, νιώθετε ξανά κουρασμένοι.
Οδηγίες για την δίαιτα
Η Ann Wigmore παραθέτει βασικές οδηγίες για την δίαιτα, συστήνοντας μας να προσπαθήσουμε να προσλαμβάνουμε τρία γεύματα ημερησίως. Στο πρωινό μπορείτε να πιείτε χυμό από μήλο ή αχλάδι ή οποιοδήποτε άλλο φρούτο εποχής. Επίσης, θα μπορούσατε να πιείτε ένα «πράσινο» ρόφημα από φύτρα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και οπωροκηπευτικά.
Το καλοκαίρι καλό είναι να περιλαμβάνεται χυμός από φλούδα καρπουζιού, καθώς και σάρκα καρπουζιού. Ανάμεσα στα γεύματα, συνιστάται να πίνετε ρετζούβελακ (rejuvelac - ρόφημα από κόκκους σιταριού που έχουν υποστεί ζύμωση) ή φρέσκους χυμούς. Εναλλακτικά, μπορείτε να φάτε μπαστουνάκια ωμών λαχανικών.
Προσπαθείτε να συμπεριλαμβάνετε τα ακόλουθα τρόφιμα στα γεύματα και σνακ σας, σε καθημερινή βάση:
• 2-5 μερίδες φρέσκα φρούτα, κατά προτίμηση εποχής. Περιορίστε τις μπανάνες και τα αποξηραμένα φρούτα (αυτά καταναλώνονται πάντα μουλιασμένα, ώστε να ανανεώνεται η φρεσκάδα τους) σε 2 φορές εβδομαδιαίως.
• 2 μεγάλες σαλάτες, με συνοδεία τυριού από ξηρούς καρπούς, λαχανικών ή ντρέσινγκ από αβοκάντο.
• 6 ή περισσότερα φλιτζάνια φύτρα. Καταναλώστε τα σε σαλάτες ή σε σούπες, ή αποχυμώστε τα.
• 2 ή περισσότερα πράσινα ροφήματα, αποτελούμενα κατά 50% από φύτρα και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, και κατά 50% από λαχανικά όπως καρότο, αγγούρι, σέλινο, παντζάρια κτλ.
• 250-500 ml ρετζούβελακ 30-90 ml φρέσκο χυμό σιταρόχορτου. Ο χυμός σιταρόχορτου έχει διουρητική και τονωτική δράση, αφού προάγει την αποβολή των τοξινών από τα νεφρά. Χ;aρη στην υψηλή του περιεκτικότητα σε χλωροφύλλη αναπλάθει το αίμα και αποφορτίζει τα νεφρά.
• 2 κουταλιές της σούπας φύκια ημερησίως. Για να μετρήσετε τα αποξηραμένα φύκια, κόψτε τα σε μικρά κομμάτια και βάλτε τα σε ένα κουτάλι. Για να μετρήσετε τα φύκια σε σκόνη, απλώς προσθέστε 2 κοφτές κουταλιές της σούπας στα πιάτα σας. Αν ο γιατρός σας συστήσει να αποφεύγετε τα φύκια εξαιτίας της περιεκτικότητάς τους σε ιώδιο και της διεγερτικής τους επίδρασης στο θυρεοειδή αδένα, μην τα χρησιμοποιείτε.
Φροντίστε να ξεκουράζεστε επαρκώς, να λαμβάνετε όσα υγρά χρειάζεται ο οργανισμός σας και να ασκείστε σε καθημερινή βάση. Οι προτιμότερες μορφές άσκησης είναι το βάδισμα και οι διατάσεις.
Ενδυνάμωση και συντήρηση
Μετά την αποτοξίνωση συνίσταται η πρόσληψη περισσότερων τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και θερμίδες. Οι συνδυασμοί των φύτρων, των ξηρών καρπών και σπόρων, των μουλιασμένων αποξηραμένων φρούτων, του αβοκάντο και της μπανάνας είναι εύπεπτοι και θρεπτικοί. Επιφέρουν αίσθημα κορεσμού, ενώ καλύπτουν τόσο τις θερμιδικές όσο και τις πρωτεϊνικές ανάγκες του οργανισμού.
Επίσης, η Ann Wigmore συνιστά να εξακολουθήσετε να λαμβάνετε τρία ποτήρια πράσινων ροφημάτων ημερησίως. Τα πράσινα ροφήματα αποτελούνται από λαχανικά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φύτρες και μικρές ποσότητες χυμού σιταρόχορτου, και είναι πλούσια σε μέταλλα. Για πρωινό συνιστά φύτρα σιταριού με γάλα ξηρών καρπών, για μεσημεριανό έναν φρέσκο χυμό και μια μεγάλη σαλάτα με πλούσια σάλτσα και ψωμί, και για βραδινό φρέσκο χυμό ή σούπα, ξινολάχανο ή ρολό κουνουπιδιού, με σαλάτα και ψωμί.
Αν πεινάσετε ανάμεσα στα γεύματα, φάτε φρέσκα φρούτα. Περιστασιακά μπορείτε να τρώτε επιδόρπια από φρούτα, ξηρούς καρπούς, σπόρους και φύτρα. Έτσι το μενού σας θα έχει ποικιλία.
Προκειμένου να λαμβάνετε όλες τις βιταμίνες, τα ένζυμα, τις ίνες, τις θερμίδες και τα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός σας για να τονωθεί και να διατηρηθεί σε βέλτιστη κατάσταση ακολουθήστε τις εξής βασικές διατροφικές οδηγίες:
• 2-5 μερίδες φρέσκα φρούτα ή μουλιασμένα αποξηρωμένα φρούτα ημερησίως.
• 2 μεγάλες σαλάτες ημερησίως. Να περιλαμβάνουν ποικιλία σαλατικών και φύτρων.
• 6 φλιτζάνια φρέσκα φύτρα, ηλιόσπορους, φαγόπυρο, ροβίτσα, φακή ή άλλους σπόρους. Να προστίθενται σε κάποια άλλη συνταγή ή να λαμβάνονται αποχυμωμένα.
• 100 - 200 γρ. τυρί ξηρών καρπών, σάλτσα από ξηρούς καρπούς ή γιαούρτι ξηρών καρπών (παρασκευάζονται από φύτρα ή μουλιασμένους σπόρους ή ξηρούς καρπούς). Να λαμβάνονται σε καθημερινή βάση ως επιπλέον πηγή πρωτεΐνης.
• Τουλάχιστον 1 φλιτζάνι φύτρα δημητριακών σε καθημερινή βάση, ως ψωμί ή σε σαλάτες.
• 1 - 2 πράσινα ροφήματα και 250 - 500 ml ρετζούβελακ ημερησίως. Τα πράσινα ροφήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως σούπα. Περιστασιακά, οι πράσινοι χυμοί μπορούν να αντικατασταθούν με χυμό καρότου ή άλλων λαχανικών. Οι χυμοί φρούτων και εσπεριδοειδών πρέπει να λαμβάνονται λιγότερο συχνά.
• Προσθέστε στα πιάτα σας φύκια σε σκόνη 1 - 2 φορές ημερησίως (2 κουταλιές της σούπας ημερησίως), εκτός αν ο γιατρός σας το απαγορεύσει.
• Πίνετε 30 - 90 ml φρέσκο χυμό σιταρόχορτου σε καθημερινή βάση.
• 3 - 4 φορές την εβδομάδα καταναλώνετε αβοκάντο, μουλιασμένους ξηρούς καρπούς ή αποξηραμένα φρούτα, φύτρα ξηρών καρπών και μέλι για επιπλέον θερμίδες.
Εφόσον κάθε γεύμα περιλαμβάνει συνδυασμό ποικίλων τροφίμων, μπορείτε να τρώτε όση ποσότητα επιθυμείτε, ώσπου να νιώσετε χορτάτοι. Αν πεινάσετε ανάμεσα στα γεύματα, πίνετε ρετζούβελακ, χυμό λαχανικών, ή σαλατικών, ή τρώτε ως σνακ φρέσκα φρούτα ή μπαστουνάκια λαχανικών.
Αν τρώτε ημερησίως τρία γεύματα αποτελούμενα από τα τρόφιμα ενδυνάμωσης/συντήρησης, που συνίστανται, θα διατηρήσετε εύκολα το επιθυμητό βάρος σας. Αν θέλετε να χάσετε βάρος, καταναλώνετε περισσότερα τρόφιμα με χαμηλή θερμιδική αξία, φύτρα και χυμούς, και λαμβάνετε λιγότερα γλυκά και τονωτικά τρόφιμα. Αν πάλι δεν είστε από αυτούς που θέλουν να χάσουν βάρος, μπορείτε να καταναλώνετε περισσότερα τρόφιμα με υψηλή θερμιδική αξία, όπως τα φύτρα δημητριακών, οι σπόροι, οι ξηροί καρποί, τα αποξηραμένα φρούτα, τα αβοκάντο και οι μπανάνες.
Πηγές
Η Δίαιτα του Ιπποκράτη με συνταγές Υγείας, της Ann Wigmore (εκδόσεις Διόπτρα).
Γίνε γιατρός του εαυτού σου, της Ann Wigmore (εκδόσεις Διόπτρα).
Ιπποκράτειος Διατροφή, του Νίκου Λιάπη (εκδόσεις Ιβίσκος)
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc c. Health Psychology