Το μαύρο κύμινο (nigella sativa) ή μαυροσούσαμο είναι ένα από τα πιο ξακουστά φυτά, καθώς οι σπόροι του χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες για την θεραπευτική τους δράση. Στον Μωάμεθ αποδίδεται η φράση « το μαύρο κύμινο θεραπεύει όλες τις ασθένειες, εκτός από το θάνατο».
Το φυτό είναι γνωστό και ως αιγυπτιακό κύμινο για προφανείς λόγους, μιας και καλλιεργείται στην Αίγυπτο από από τα χρόνια των Φαραώ έως σήμερα. Το τμήμα του φυτού που χρησιμοποιείται στην μαγειρική είναι οι σπόροι του, από τους οποίους παράγεται το μαύρο σουσάμι.
Η νιγέλλα σάτιβα συναντάται στη νότια Ευρώπη, τη βόρεια Αφρική, τη νότια και τη νοτιοδυτική Ασία. Σήμερα καλλιεργείται κυρίως στην Ινδία, την Αίγυπτο και την Τουρκία, ως καρύκευμα σε διάφορες κουζίνες.
Ιστορικά στοιχεία
Οι σπόροι του φυτού έχουν χρησιμοποιηθεί από πολλούς αρχαίους λαούς. Το λάδι που βγαίνει από τους σπόρους του ονομάζεται και «λάδι των Φαραώ», επειδή βρέθηκε στον τάφου του Τουταγχαμόν.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, οι Αιγύπτιοι τοποθετούσαν στους τάφους των Φαραώ εκείνα τα αντικείμενα που θεωρούσαν πως είναι απαραίτητα για την μετά θάνατον ζωή, γεγονός που πιστοποιεί την χρησιμότητα που πίστευαν ότι είχε το μαύρο κύμινο.
Οι γιατροί των Φαραώ χρησιμοποιούσαν τους σπόρους μετά από μεγάλες γιορτές, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις στοματικές διαταραχές από το πολύ φαΐ.
Η βασίλισσα Κλεοπάτρα της Αιγύπτου κατέφευγε σε αυτό, καθώς είχε διαπιστωθεί πως έπαιζε σημαντικό ρόλο στην υγεία αλλά και στην εμφάνιση. Ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης θεωρούσε πως θεραπεύει πονοκεφάλους και πονόδοντους. Οι Άραβες του έδωσαν την ονομασία «ευλογημένος σπόρος».
Δεκάδες θρεπτικές ουσίες
Το μαύρο κύμινο περιέχει περισσότερα από 100 θρεπτικά συστατικά όπως θυμοκινόνη, θυμοϋδροκινόνη, καρβακρόλη, θυμόλη, γλυκοξίδια, λινολεϊκά και ελαϊκά οξέα, πρωτεΐνη, ασβέστιο, Ω3 και Ω6, βιταμίνες Β1, Β2, Β3, ασβέστιο, σίδηρο, κ.α.
Εκατοντάδες έρευνες έχουν μελετήσει τις ευεργετικές ιδιότητες της νιγέλλας, αν και συνεχώς οι επιστήμονες ανακαλύπτουν όλο και περισσότερες. Βασιζόμενη σε σχετική έρευνα, η «Nestle» κατέθεσε αίτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για την χρήση της θυμοκινόνης ως θεραπεία στις τροφικές αλλεργίες.
Θεραπευτικές ιδιότητες
Μία από τις πιο σημαντικές ιδιότητες που έχει το μαύρο κύμινο είναι να καταπολέμα τα αυτοάνοσα, αποτρέποντας την καταστροφή των υγιών κυττάρων από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Άλλοι ερευνητές θεωρούν πως η νιγέλλα ενισχύει την παραγωγή μυελού των οστών και έχει αντικαρκινική δράση για ορισμένους τύπους καρκίνων.
Φυσικά, όλα αυτά είναι ακόμα στο μικροσκόπιο των επιστημόνων που προσπαθούν να δουν μέσω πειραμάτων εάν μπορούν να εφαρμοστούν από την φαρμακευτική βιομηχανία.
Ίσως η πιο αποτελεσματική και η λιγότερη αμφιλεγόμενη χρήση του φυτού είναι για την θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα, καθώς και πεπτικών διαταραχών.
Γνωστή είναι επίσης η αντιοξειδωτική, η αντιφλεγμονώδης και η διουρητική του δράση. Ακόμη, βοηθάει τις μητέρες που θηλάζουν, ώστε να εκκρίνουν περισσότερο γάλα.
Πώς να την χρησιμοποιήσουμε
Η γεύση των σπόρων είναι πιπεράτη και ελαφρά πικρή, η δε γεύση τους αρκετά τραγανή. Σε πολλές κουζίνες χρησιμοποιείται ως καρύκευμα, για να δώσει άρωμα σε αρτοποιήματα, ζυμαρικά, σαλάτες και άλλα φαγητά.
Εάν όμως θέλουμε να αξιοποιήσουμε τη νιγέλα για θεραπευτικούς λόγους, τότε καλό είναι να προμηθευτούμε τα σκευάσματα με κάψουλες που κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Για δερματική και καλλωπιστική χρήση υπάρχει το λάδι που παράγεται από τους σπόρους, μέσω της διαδικασίας της ψυχρής έκθλιψης.
Πηγές:
-Νίκος Δ.Πλατής, «Μπαχαρικό Λεξικό», εκδ. «Κέδρος»
-Ali BH, Blunden G, «Pharmacological and toxicological properties of Nigella sativa»
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology
insta: dr_aggelikikoskeridou_official
